Nếu các bạn thắc mắc tại sao mình dịch bài Cổ phong kỳ 28 mà không dịch 27 bài trước đó (thực ra Lý Bạch có khoảng hơn năm chục bài cổ phong chi đó), thì câu trả lời là: duyên đến thì mình dịch. Vẫn là em Cụt Đuôi, trong một lần dịch truyện, bắt gặp bài thơ của Lý Bạch và dụ dỗ mình dịch. Em ấy chỉ cần một nửa bài, nhưng mình tiện tay dịch hết cả bài, vì bài cũng khá ngắn.
Đây là một bài thơ khó dịch, không phải vì nó khó hiểu mà vì lối dùng điển tích điển cố kết hợp với lối đăng đối phức tạp của Lý Bạch. Do đó, mình vừa dịch vừa phải nhờ em Cụt Đuôi tra cứu, thảo luận với nhau về ngữ nghĩa. Thế là cũng hoàn thành phần dịch bài thơ:
Bản dịch của Hà Thủy Nguyên:
Dung nhan như bóng chớp, cảnh đời tựa gió bay
Cỏ xanh sương phủ trắng, nguyệt mọc nhật về tây
Tóc hoa sao chịu thấu, điêu tàn gió thu lay
Xưa nay kẻ hiền thánh, công thành mấy ai đây
Quân tử thành viên hạc, tiểu nhân cũng tan thây (1)
Học theo Quảng Thành tử, nhẹ cánh hồng cưỡi mây (2)
Chú thích:
(1) Câu gốc “Quân tử biến viên hạc, tiểu nhân vi sa trùng” lấy tứ từ sách “Bão Phác Tử” của Cát Hồng: “Ba quân đông đảo/Một mai thoắt biến/Quân tử thành hạc/Tiểu nhân thành trùng.”, ý muốn ám chỉ đến cái chết.
(2) Quảng Thành Tử là một vị tiên trong truyền thuyết
Bản Hán Việt:
Dung nhan nhược phi điện, thì cảnh như phiêu phong
Thảo lục sương dĩ bạch, nhật tây nguyệt phục đông.
Hoa phát bất nại thu, táp nhiên dĩ suy bồng
Cổ lai thánh hiền nhân, nhất nhất thùy thành công.
Quân tử biến viên hạc, tiểu nhân vi sa trùng
Bất cập Quảng Thành tử, thừa vân giá khinh hồng