DỊCH THUẬT
Bản dịch của Hà Thủy Nguyên Nhàn bước dạo thăm chùa Chốn am mây bèn ngủ Hang sâu luồn sáo rỗng Rừng trăng vãi ánh xanh Cổng trời tựa sát mặt Gối mây lạnh y thường Lòng mong chuông sớm điểm Người nay tỉnh mộng phàm. Bản Hán Việt: Dĩ tòng chiêu đề du, Canh tác chiêu đề cảnh. Âm hác sinh hư lại, Nguyệt lâm tán thanh ảnh. Thiên khuyết tượng vĩ bức, Vân ngọa y thường lãnh. Dục giác văn thần chung, Kim nhân phát thâm tỉnh.
Có chó ta cứ thịt Có rượu cứ cạn vò Việc đời trước mắt ai biết được Xa xôi danh hão bân tâm chi.
Bản dịch của Hà Thủy Nguyên Kì 1: Mỹ nhân hái sen suối Nhược Da (*) Nói cười tiếng ngọc lẩn trong hoa Đáy nước long lanh tia nắng rọi Gió lùa tay áo phất hương xa *Nhược Da: Tương truyền là bến nước nàng Tây Thi thường giặt lụa. Kì 2: Dăm ba gã trẻ nhà ai đó Ven bờ dạo bước liễu buông tơ (**) Ngựa tía dẫm hoa vang tiếng hí Đau thương trông cảnh luống ngẩn ngơ ** Tôi đảo vị trí hai từ “ngạn thượng” và “tam tam ngũ ngũ” với nhau khi dịch hai câu đầu. Bản phiên âm Hán Việt: Kì 1 Nhược Da khê bàng thái liên nữ, Tiếu cách hà hoa cộng nhân ngữ. Nhật chiếu tân trang thuỷ để minh, Phong phiêu hương duệ không trung cử. Kì 2 Ngạn thượng thuỳ gia du dã lang Tam tam ngũ ngũ ánh thuỳ dương Tử lưu tê nhập lạc hoa khứ Kiến thử trì trù không đoạn trường
Hà Thủy Nguyên dịch: Lánh đời học thuốc nguyện dưỡng chân Nào hay giàu có sợ chi bần Lâm tuyền ba kiếp mong tròn đạo Dặm ngàn nhận mệnh tiếc gì thân Nửa vùng mây khói giăng ngựa mỏi Khắp rừng vượn hạc tiễn chinh nhân Hư danh buông bỏ đâu tranh đoạt Tấc lòng ngạo nghễ gửi thánh quân. Bản dịch của Lê Hữu Trác: Độn thế tòng y dưỡng nhất chân Bất tri vi phú khởi tri bần Lâm tuyền dục liễu tam sinh đạo Luân phất nan từ vạn lý thân Bán đản yên hà lao dịch mã Mãn san viên hạc tống chinh nhân Hư danh tự suỷ vô tha bí Hoàng khủng sơ cuồng đối thánh quân. *Bài thơ nằm trong tác phẩm “Thượng kinh ký sự” của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác
Jih-wen Lin Jih-wen Lin là nghiên cứu sinh của học viện khoa học chính trị tại Academia Sinica, giáo sư tại Đại học Quốc gia Chengchi và Đại học quốc gia Sun Yat-sen ở Đài Loan. Những bài báo của ông đã xuất hiện trong hai cuốn Electoral Studies, China Quarterly, Journal of East Asian Studies, và Issue and Studies. Bài viết này lần đầu được xuất bản vào tháng 4 năm 2006, Tạp chí Dân chủ. *** Một trong những điểm tương đồng giữa chính trị Nhật Bản và Đài Loan đó là sử dụng phương pháp bầu cử lá phiếu đơn bất khả nhượng (SNTV) để bầu cử đại diện cơ quan lập pháp. Bên cạnh đó, nhiều năm qua, cả hai đất nước này đã trải qua những cải cách bầu cử quan trọng, điều đó dẫn đến việc hệ thống bầu cử đang chuyển sang phương pháp đại diện tỉ lệ hỗn hợp. Những biện pháp cải cách ở cả hai đất nước này đã được thảo luận rất lâu trước khi được thực hiện (Nhật Bản năm 1994 và Đài Loan năm 2005). Điều này buộc chúng ta phải đặt ra câu hỏi: Liệu có […]
Emanuele Ottolenghi Emanuele Ottolenghi là nghiên cứu sinh về chính trị, xã hội và pháp luật Israel, tại Trung tâm Oxford về nghiên cứu tiếng Hebrew và người Do Thái, và Trường St. Antony, Đại học Oxford. Ông mong muốn bày tỏ lời cảm ơn đến Trung tâm Trung Đông và học viện Anh vì những hỗ trợ về mặt tài chính cho bài nghiên cứu làm nền tảng cho bài luận này. Bài luận được in lần đầu tiên trong ấn bản tháng 10/2001 của Tạp chí Dân chủ. *** Gần 10 năm trước, Israel trở thành nhà nước dân chủ nghị viện đầu tiên áp dụng hình thức bầu cử trực tiếp để chọn ra thủ tướng. Động lực thúc đẩy cải cách tới từ khủng hoảng chính phủ mùa xuân năm 1990, khiến không ít người kinh hoàng khi tất cả 120 thành viên Quốc hội (Knesset) đã thực hiện những hành vi chưa từng có trong lịch sử như đổi phe, mặc cả một cách lỗ mãng, và các đảng phái cũng như cá nhân các nhà lập pháp nháo nhào cạnh tranh chỗ đứng, vị trí tốt hơn và lợi ích chính trị. Tình trạng […]
Bản dịch của Hà Thủy Nguyên Gió ngàn trăng nhạt rụng Sương rơi lặng tiếng đàn Lối hoa dòng nước lượn Thảo đường xuân rọi sao Đèn lụi vì tra sách Trông kiếm nâng chén hoài Thơ cạn ngâm Ngô điệu Quên sao được thuyền rong. Bản Hán Việt: Phong lâm tiêm nguyệt lạc, Dạ lộ tĩnh cầm trương. ám thuỷ lưu hoa kính, Xuân tinh đới thảo đường. Kiểm thư thiêu chúc đoản, Khan kiếm dẫn bôi trường. Thi bãi văn Ngô vịnh, Biển chu ý bất vương (vong)
NGHIÊN CỨU
I. Ngành nghiên cứu văn học Việt Nam, từ lúc xuất hiện đến nay, đều giữ một cách tiếp cận thống nhất đối với toàn bộ di sản sáng tác ngôn từ của các thế kỷ trước: coi toàn bộ các tác phẩm ấy là văn học, là đối tượng của nghiên cứu văn học. Những năm gần đây đã xuất hiện những ngành nghiên cứu khác, dù cũng lấy di sản ấy làm tài liệu, như Folklore-học, lịch sử tư tưởng, văn hóa học, nghiên cứu tôn giáo v.v…; tuy vậy ở giới nghiên cứu văn học trung đại vẫn chưa có sự tự giới hạn trong định hướng về đối tượng nghiên cứu. Chiếu dời đô (1010) của Lý Công Uẩn, Hịch tướng sĩ (1284) của Trần Quốc Tuấn, Bình Ngô đại cáo (1428) của Nguyễn Trãi − những văn kiện chính trị nhà nước; Đại Việt sử ký (1272) của Lê Văn Hưu, Đại Việt sử ký toàn thư (1479) của Ngô Sĩ Liên − những bộ chính sử, vẫn được mặc nhiên xếp trong cùng loại với những tập thơ: Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi, Bạch Vân quốc ngữ thi và Bạch Vân am tập của Nguyễn Bỉnh Khiêm…; và cả với những ngâm khúc, truyện nôm, v.v… Có một căn […]
Việt Nam đã trở lại với cuộc sống bình thường hậu COVID-19, người ta đã nói nhiều đến các cơ hội mới cho một số ngành kinh tế, cũng như dự báo viễn cảnh ngắn và trung hạn không sáng sủa lắm cho một số ngành khác. Trong cuộc khủng hoảng vừa qua, các nhà rạp gặp rất nhều khó khăn nhưng các nhà sản xuất phim Việt Nam có lẽ là ít bị ảnh hưởng hơn. Không giống với ngành du lịch phụ thuộc phần lớn vào khách quốc tế, đối tượng của rạp chiếu là khán giả địa phương, vậy nên tương lai hồi phục là khả quan. Có điều là phải chờ những bộ phim bom tấn Hollywood quay lại, vì giờ khán giả dù muốn lên rạp nhưng nhìn danh sách phim đang chiếu thì lại chẳng biết xem gì,. Chính thế mà mới thật đáng tiếc rằng chúng ta không đủ sức sản xuất để phim để lấp đầy khoảng chân không còn kéo dài này. Chưa từng có, và sau này cũng khó gặp lại, một mùa hè vắng bom tấn Hollywood như mùa hè 2020, một thị trường lẽ ra phải là “đại […]
VẤN ĐỀ 1 Chủ nghĩa hiện đại (modernism), cả thuật ngữ lẫn khái niệm, như ta biết, được dùng trước hết để mô tả thực tiễn văn nghệ phương Tây. Thế nhưng ở học thuật phương Tây (Tây Âu và Hoa Kỳ) thuật ngữ này chỉ đến những năm 1980 mới được thừa nhận là xác đáng để mô tả một tiến trình của lịch sử nghệ thuật . Trước đó sách báo phương Tây chỉ ghi nhận “phong cách hiện đại” (từ tiếng Pháp : modern, – nghĩa là mới nhất, hiện thời) như một khuynh hướng nghệ thuật (kiến trúc, đồ họa, nghệ thuật trang trí ứng dụng) ở châu Âu và Hoa Kỳ cuối thế kỷ XIX đầu XX: ở Bỉ, Anh, Mỹ nó được biết đến dưới tên gọi “Art Nouveau“, ở Áo: “Sezessionstil“, ở Italia : “Stile Liberty“; chỉ ở văn học tiếng Tây Ban Nha mới dùng từ “modernismo“. Một thời gian dài kể từ những năm 1960, “chủ nghĩa hiện đại”( tiếng Nga: modernizm) là khái niệm của các ngành mỹ học, nghệ thuật học, nghiên cứu văn học, phê bình văn nghệ ở Cộng đồng Xã hội chủ nghĩa thế giới, trước hết là […]
Trong vài thập niên qua, nền kinh tế, xã hội và văn hóa của người dân tộc thiểu số ở miền núi Việt Nam đã có những biến đổi sâu sắc dưới tác động của nhiều yếu tố, động lực khác nhau. Về vĩ mô, đó là tác động của quá trình toàn cầu hóa, hiện đại hóa và thị trường hóa. Bên cạnh đó là những thay đổi về mặt chính sách phát triển từ các cơ quan nhà nước kể từ khi thực hiện đường lối đổi mới, mở cửa đất nước, hội nhập quốc tế. Một trong những yếu tố mang tính hạt nhân của các quá trình biến đổi ở miền núi là sự thay đổi về tư duy của con người. Với tư cách là chủ thể tiếp nhận, những người dân tộc thiểu số ở miền núi đã tiếp nhận/chịu nhận những tác động to lớn từ nhiều làn sóng khác nhau, trong đó có kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường đã làm thay đổi tư duy của người dân tộc thiểu số theo hướng thị trường hóa ở các mức độ khác nhau. Tuy nhiên, quá trình thay đổi tư duy […]
Gia Cát Lượng tiên phong đạo cốt, Trương Phi mặt đen dữ dằn, Thục tốt Ngụy xấu… Tất cả những nhận định dựa trên các ấn tượng ấy ở người đọc “Tam quốc diễn nghĩa” đã định hình nên thái độ của chúng ta đối với các nhân vật lịch sử thời Tam Quốc. Hiện nay, không phải chỉ ở Việt Nam, nhiều nhà nghiên cứu và phê bình phương Tây vẫn dựa trên “Tam Quốc diễn nghĩa” để tìm hiểu về thời Tam Quốc. Một phần vì họ tiếp cận lịch sử của giai đoạn này không phải vì mong muốn đi tìm các mảnh vụn lịch sử, mà từ mong muốn hiểu văn hóa Trung Quốc thông qua cuốn tiểu thuyết nằm trong Tứ đại danh tác có ảnh hưởng lớn nhất đất nước đông dân và đang có ảnh hưởng lớn tới sự chuyển mình của thế giới. Người Việt chúng ta cũng say mê theo tiểu thuyết mà xa lạ với các sử liệu thời Tam Quốc bởi vì chúng ta hứng thú và hả hê với các biểu hiện tính cách nhân vật qua ngòi bút của La Quán Trung mà ít khi chú ý […]
Mỗi khi nhắc đến chiến tranh, bất cứ ai biết về thần thoại Hy Lạp đều sẽ nghĩ đến Ares và sự khát máu, cuồng sát của anh chàng. Tuy nhiên, trong thần thoại Hy Lạp cũng cho thấy, khi có cuộc chiến, có rất nhiều thần chiến tranh xuất hiện, và không phải cứ cuồng sát, khát máu thì đều là Ares. Trong video này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về Ares và một số vị thần chiến tranh khác trong thần thoại Hy Lạp.
Artemis là nữ thần săn bắn, cũng là thần của mặt trăng và rừng thẳm. Nàng cũng là trinh nữ của Olympus. Hầu hết những câu chuyện về Artemis đều xoay quanh những chiến công và sự trừng phạt mà nàng dành cho những người phàm tội lỗi. Trong video này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về Artemis và những huyền thoại xoay quanh cuộc đời nàng.
FOXSTUDY gặp gỡ, học hỏi, nghiên cứu và cùng phát triển
Đừng ngần ngại. Hãy tham gia cùng chúng tôi ngay!
Cộng đồng tác giả & dịch giả FoxStudy là nơi các bạn có thể đăng tải và theo dõi các nghiên cứu và tác phẩm dịch, sáng tác văn chương độc lập.
Đây cũng là nơi các bạn có thể kêu gọi gây quỹ, bày tỏ sự ủng hộ hoặc tìm người hợp tác trong các dự án dịch thuật, nghiên cứu và sáng tác.
